ERZURUM KÜLTÜR TURİZM G.S.K. DERNEĞİ
  El Sanatları
 

EL SANATLARI

 

Kilimcilik: Tarihi çok eskilere dayanan kilim, tekniği ve estetik özellikleri ile Orta Asya Türk sanatı olarak 13. yüzyılda Selçuklu Türkleri tarafından Anadolu’ya getirilmiştir. Geleneksel Türk el sanatlarından olan kilim vaktiyle Erzurum ve çevresinde çok yaygın bir biçimde dokunmakta iken, günümüzde az da olsa İspir ve Şenkaya ilçelerinde yaşatılmaktadır. Şenkaya İlçesi’nin Bardız Bucağı ve köylerinde dokunan kilimlere “Bardız Kilimleri” denilmektedir.

 

Ehram: Erzurum ve yöresinde hanımlar tarafından örtünme aracı olarak kullanılmaktadır. Koyunyününden hazırlanan ince iplikle hazırlanan iki parça olarak dokunur. Her birine, kanat adı verilen iki parçanın birleştirilmesi ile ehram elde edilir. Ehramlar genellikle beyaz, siyah ve mor renkte olur. Erzurum’un geleneksel el sanatlarından olan ehram dokumacılığı günümüzde az da olsa Tortum, Aşkale ve İspir ilçelerinde yapılmaktadır. Ehramdan günümüzde masa ve yatak örtüsü, perde ayrıca heybe de yapılmaktadır.

 

Oltu Taşı (Kehribar): Ham maddesi, Oltu ilçesinden çıkarılan Oltu taşına, Erzurum yöresinde “siyah kehribar” da denilmektedir. Oltu taşı, jeolojik devirler süresinde reçinlerin kil ve linyit maddeleri ile emprenge edilmesinden oluşmuştur. Toprak altında 3 cm. kalınlığında bir tabaka içinde 1- 7 cm. arasında değişen kalınlıkta ince bir damar halinde bulunmaktadır. Takımcı ve kuyumcular tarafından teneke veya kilo ile satın alınır. Bu taşlar toprak altına gömülerek gerektiğinde çıkarılıp işlenilir. Burada amaç taşın nemli ve yumuşak kalmasıdır. İşlenecek taşlar bir su kabına konulur, oradan alınarak çift su verilmiş bıçakla bileği taşı kullanılarak yontulur düzeltilir. Bu işleme bir heykel traş yeteneği ve becerisi ister. Oltu taşının kerameti cevherinde değil ustasındadır. Genellikle ağaç budağı, asma yaprağı, üzüm salkımı motifleri süsleme olarak kullanılır.

 

Tesbih yapılırken iki basit takoz arasında dönen bir madeni mil sağ elle tutulup bir kemani yayda döndürülür. Diğer elle kaba biçimlendirme yapılır. Sonra zımpara taşı ile zımparalanır ve tebeşir tozu uygulanıp zeytinyağı ile cilalanır. Önce mat renkte olan taş sonra siyah pırıl pırıl bir durum alır. Genellikle siyah, bazen koyukahve rengi çok az da olsa gri ve yeşilimsi renklerde olan Oltu taşından tesbih, ağızlık, pipo, kolye, gerdanlık, küpe, yüzük, broş, resim çerçeveliği, çakmak zarfı, rozet, isimlik, maskut, heykel, kemer ve biblo gibi çok sayıda ürün elde edilmektedir.

 
  Bugün 5 ziyaretçi  
 
CopyRight(c)Suat Kılınboz-Muhammet Erözkan
CopyRight(c)Tüm Hakları Saklıdır
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol